Koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego

w obszarze świadczeń rodzinnych oraz świadczenia wychowawczego oraz jednorazowego świadczenia z tytułu urodzenia dziecka, u którego zdiagnozowano ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu (wynikające z ustawy "Za życiem").

Informujemy, iż w związku ustawą z dnia 7 lipca 2017 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z systemami wsparcia rodzin z dniem 1 stycznia 2018 r. zadania dotyczące koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w obszarze świadczeń rodzinnych oraz świadczenia wychowawczego oraz jednorazowego świadczenia z tytułu urodzenia dziecka, u którego zdiagnozowano ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu będą realizowane przez Wojewodę Śląskiego.

W związku z powyższym zadanie koordynacji wyżej wymienionych świadczeń, realizowane dotychczas przez Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej, od 2 stycznia 2018 roku realizować będzie Wydział Polityki Społecznej Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach.

Adresy e-mail do kontaktu: koordynacjaswiadczeneu@katowice.uw.gov.pl oraz koordynacjaeu@katowice.uw.gov.pl

Ze względu na ochronę danych osobowych telefonicznie oraz mailowo udzielane są wyłącznie informacje ogólne.

Adres do korespondencji:

Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach
Wydział Rodziny i Polityki Społecznej,
ul. Powstańców 41a,
40-024 Katowice

Informacje ogólne

Instytucją realizującą zadania z zakresu koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w odniesieniu do świadczeń rodzinnych i świadczenia wychowawczego na poziomie województwa śląskiego jest Wydział Polityki Społecznej Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach.

Do zadań tych należy pełnienie funkcji instytucji właściwej w związku z udziałem Rzeczypospolitej Polskiej w koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w przypadku przemieszczania się osób w granicach Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

Zasady koordynacji stosowane są do obywateli krajów Unii Europejskiej (Austrii, Belgii, Bułgarii, Cypru, Czech, Danii, Estonii, Finlandii, Francji, Grecji, Hiszpanii, Holandii, Irlandii, Litwy, Luksemburga, Łotwy, Malty, Niemiec, Polski, Portugalii, Rumunii, Słowacji, Słowenii, Szwecji, Węgier, Wielkiej Brytanii, Włoch), Europejskiego Obszaru Gospodarczego (Islandii, Lichtensteinu, Norwegii) oraz Szwajcarii. Koordynacji podlegają pracownicy, osoby pracujące na własny rachunek, bezrobotni, emeryci, renciści, a także członkowie rodzin wyżej wymienionych osób.

Koordynacja świadczenia wychowawczego w oparciu o przepisy wspólnotowe

Świadczenie wychowawcze podlega przepisom o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego na tej samej zasadzie co świadczenia rodzinne w oparciu o rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. oraz rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 r.

Wojewoda ustala, który kraj jest właściwy do wypłaty świadczenia wychowawczego. Zgodnie z Rozporządzeniem Nr 883/2004 o państwie pierwszeństwa do wypłaty świadczeń rodzinnych w poszczególnych Państwach Członkowskich decyduje:

• w pierwszej kolejności - zatrudnienie lub praca na własny rachunek,
• w drugiej kolejności - otrzymywanie emerytury lub renty,
• w ostatniej kolejności - miejsce zamieszkania.

W przypadku wykonywania działalności zawodowej, otrzymywania renty lub emerytury oraz zamieszkania na terenie dwóch państw UE, państwem pierwszeństwa jest ten, w którym zamieszkują dzieci i w odpowiednim przypadku, spełnione są dodatkowe kryteria określone w Art. 68 Rozporządzenia 883/2004.

Wniosek o świadczenia rodzinne wystarczy złożyć tylko w jednym Państwie Członkowskim, zgodnie z powyższymi zasadami pierwszeństwa.

Pamiętaj !!!

Jeżeli wyjeżdżasz za granicę RP, niezwłocznie powiadom o tym fakcie organ wypłacający świadczenie, a unikniesz zwrotu nienależnie pobranych świadczeń wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie.

Informuj o zmianach mających wpływ na prawo do świadczenia wychowawczego (w szczególności zmiany sytuacji zawodowej rodziców dziecka, uzyskaniu dochodu, zmian w liczbie członków rodziny, zmianie miejsca zamieszkania).

Procedura postępowania pomiędzy gminą a wojewodą przy realizacji Programu „Rodzina 500+”

Świadczenie wychowawcze podlega przepisom o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego co oznacza, że tryb postępowania jest analogiczny, jak w przypadku wniosków o świadczenia rodzinne.

1. Wniosek o świadczenie wychowawcze, w tym również w przypadku pobytu wnioskodawcy lub członka jego rodziny w państwie Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub Szwajcarii, (a wyjazd/pobyt ten nie ma charakteru turystycznego, leczniczego lub nie jest związany z podjęciem przez dziecko kształcenia poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej) – składa się do organu właściwego (wójta, burmistrza lub prezydenta miasta – do ośrodka pomocy społecznej) w miejscu zamieszkania.
2. Organ właściwy (ośrodek pomocy społecznej), w przypadku, gdy z akt sprawy będzie wynikało, że zachodzi uzasadnione przypuszczenie, iż w sprawie mogą mieć zastosowanie przepisy o koordynacji, przekazuje wniosek wraz z kompletem dokumentów do wojewody – Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach, w celu ustalenia, czy i od kiedy mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego oraz jego rozpatrzenia. Ma to na celu wyeliminowanie, zgodnie z przepisami unijnymi sytuacji, pobierania przez tą samą osobę, na to samo dziecko, świadczeń w dwóch państwach UE/EOG jednocześnie.
3. Wojewoda po ustaleniu, że mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego:
• wydaje decyzję rozstrzygającą o uprawnieniach do świadczenia wychowawczego oraz przekazuje wniosek wraz z decyzją do właściwej w zakresie świadczeń rodzinnych instytucji zagranicznej celem ustalenia ewentualnego prawa do dodatku dyferencyjnego (tj. różnicy pomiędzy zagranicznym świadczeniem rodzinnym a polskim świadczeniem rodzinnym), lub
• uznaje, że instytucja zagraniczna jest właściwa w pierwszej kolejności do rozpatrzenia wniosku i przyznania świadczeń. Wówczas wniosek jest przekazywany do właściwej instytucji zagranicznej w celu ustalenia prawa do świadczeń z tytułu pierwszeństwa. W Polsce może przysługiwać prawo do dodatku dyferencyjnego, który przysługuje w sytuacji, gdy przyznana kwota zagranicznych świadczeń jest mniejsza od kwoty świadczeń rodzinnych przysługujących w Polsce.
4. W przypadku gdy wojewoda ustali, że nie mają zastosowania przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, zwróci wniosek do rozpatrzenia zgodnie z właściwością do organu (ośrodka pomocy społecznej), który dokumentację przesłał.

Informacje w sprawie formularzy z serii E400

W związku ze zmianami przepisów o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego formularze z serii E 400 zostały zastąpione przez formularze typu SED. Jest to standardowy dokument elektroniczny czyli każdy ustrukturyzowany dokument w formacie umożliwiającym elektroniczną wymianę informacji wyłącznie między instytucjami właściwymi w zakresie realizacji świadczeń rodzinnych w państwach członkowskich.

Do dnia 30 kwietnia 2010 r. (w przypadku Szwajcarii – do 31 marca 2012 r. natomiast w przypadku Lichtensteinu, Norwegii i Islandii – do 31 maja 2012 r.) podstawą koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w zakresie świadczeń rodzinnych na terenie UE i EOG było rozporządzenie Rady (EWG) nr 1408/71 z dnia 14 czerwca 1971 r. w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników, osób pracujących na własny rachunek i członków ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie oraz rozporządzenie wykonawcze Rady (EWG) nr 574/72 z dnia 21 marca 1972 r. dotyczące wykonywania rozporządzenia Rady Nr 1408/71 w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników, osób prowadzących działalność na własny rachunek i członków ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie.

Na podstawie wyżej wymienionych przepisów uprawnienia do świadczeń rodzinnych na potrzeby właściwych instytucji zagranicznych potwierdza się na formularzach z serii E 400.

W przypadku zastosowania formularzy z serii E 400

Potwierdzanie danych w celu ubiegania się o świadczenia rodzinne w innym kraju UE i EOG dokonuje się na oryginalnych formularzach z serii E-400 wydanych, wypełnionych części „A” oraz potwierdzonych przez właściwą instytucję zagraniczną (data, pieczęć instytucji i podpis urzędnika), w której złożono wniosek o świadczenia rodzinne.

Zgodnie z Decyzją Komisji Administracyjnej ds Zabezpieczenia Społecznego Pracowników Migrujących Nr 147 z dnia 10 października 1990 r., część „B” formularzy z serii E 400 wypełnia instytucja właściwa w państwie zamieszkania członków rodziny – w przypadku zamieszkania na terenie województwa śląskiego – Wydział Polityki Społecznej, Śląski Urzęd Wojewódzki Katowicach, ul. Powstańców 41a, 40-024 Katowice.

Instytucja ta zwraca owe formularze instytucji właściwej, która je wystawiła (termin realizacji formularza E 411 – do 3 miesięcy). Nie przyjmuje się do realizacji formularzy z serii E 400 niewypełnionych i nieopieczętowanych w części A.

Źródło: Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach